Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon, temel olarak hareket sistemi hastalıklarının tanı, konservatif tedavi ve rehabilitasyonuyla uğraşan, ayrıca tüm diğer sistemlere ait doğumsal ya da edinilmiş hastalıklara bağlı fizyolojik ya da anatomik yetersizliği olan kişilerin, mevcut kapasitelerini en üst düzeye çıkarmak, bağımlılıklarını azaltmak ve yaşam kalitelerini yükseltmek amacıyla yataklı ve yataksız kurumlarda rehabilitasyon uygulayan tıp dalıdır. Bu kapsamda; her yaştan hastada, fiziksel tıp modaliteleri, medikal ve manupülatif tedavileri kullanarak ağrı, fonksiyon kaybı, yaşam kalitesinde bozulma ve bağımlılığa yol açan tüm romatizmal, nörolojik, ortopedik, kardiyopulmoner ve algolojik hastalıkların primer ya da tamamlayıcı tedavisi ile uğraşır. 

Ondokuzuncu yüzyıl sonlarında ve yirminci yüzyılın başlarında fizik tedavi, balneoterapi ve mekanoterapi sakatlıkların tedavi yöntemleri olarak ortaya çıkmıştır. Önceleri ’Fizik Tedavi’ olarak anılan bilim dalı, daha sonra ’Fiziksel Tıp’ ve özellikle de 2. Dünya Savaşı sonrasında ’Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon’ adını almıştır. 1937 yılında ’American Board of Physical Medicine and Rehabilitation’ kurulmuş ve 1947 yılında ’American Medical Association’ tarafından resmi olarak uzmanlık eğitimi veren bilim dalı olarak tanınmıştır. 

Özellikle ikinci Dünya Savaşı ve sonrasında Avrupa ülkeleri ve ABD’de FTR uygulamaları daha modern ve kapsamlı biçimi ile uygulama alanı bulmuştur. FTR alanında kurulan ilk uluslararası dernek ’International Federation of Physical Medicine and Rehabilitation’ dır ve ilk uluslararası kongre 1952 yılında Londra’da gerçekleştirilmiştir. 

Ülkemizde FTR ile ilgili ilk klinik organizasyon 1927 yılında Bursa Askeri Hastanesinin fizik tedavi ve kaplıca merkezine dönüştürülmesi ile gerçekleşmiştir. İlk akademik birim ise 1945 yılında Ankara Tıp Fakültesinde kurulan Fizik Tedavi kürsüsüdür. İlk Ulusal kongre 1967 yılında düzenlenmiştir. 1981 yılında YÖK tarafından Üniversite Hastanelerindeki Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Kürsülerinin adları Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı olarak değiştirilmiştir. 

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi bünyesinde Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı 2003 yılında Prof. Dr. Rıdvan ÖZKER Başkanlığında kurulmuştur. 

Mezuniyet Öncesi Eğitim Sorumlusu

Mezuniyet öncesi eğitim sürecinde Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Tıp Fakültesi Dönem III eğitim programına Kas İskelet Sistemi Komitesi bünyesinde teorik ders katkısı sağlarken; Tıp Fakültesi Dönem IV eğitim programında ise 2 haftalık bir klinik staj olarak yer almaktadır. Eğitim programı Anabilim Dalı bünyesinde çalışmakta olan 90 yatak kapasiteli Ayaş Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezinde ve Ankara Hastanesinde hizmet veren poliklinikler ve ayaktan tedavi ünitesinde sürdürülmektedir. 

Teorik dersler ve staj içeriği ile Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon tıbbının felsefesi, amaçları, yöntemleri ve temelleri gözden geçirilmekte; öykü alma, klinik ve fonksiyonel değerlendirme yöntemleri anlatılmakta; egzersiz fizyolojisinin prensipleri, tedavi edici egzersizler, ortopedik, romatolojik ve nörolojik rehabilitasyon konuları incelenerek klinik uygulamalar sunulmaktadır. İnme, travmatik beyin hasarı, serebral palsi, spinal disrafizm ve spinal kord yaralanması gibi rehabilitasyon tıbbına ait temel klinik sorunlarda klinik özellikler ve tedavi yaklaşımları incelenmektedir. Temel amaçlar; kas iskelet sistem bozuklukları ve özürlülüğe neden olan durumlarda klinik ve fonksiyonel değerlendirme yöntemlerini öğretmek, tanısal ve tedavi edici bilgi sağlamak, öğrencinin bilgiyi klinikte kullanma yeteneğini geliştirmek, öğrencileri yatan hasta ve ayaktan hasta takibi ve fizik muayeneye aşina hale getirmektir.

Mezuniyet Sonrası Eğitim Sorumlusu

Araştırma görevlisi eğitim programı Sağlık Bakanlığınca öngörülen 5 yıllık süre kapsamında ele alınmakta, klinik dışı ve klinik içi rotasyonlardan oluşmaktadır. 

Zorunlu klinik dışı rotasyonlar

» 5 ay İç Hastalıkları
» 3 ay Ortopedi, 
» 3 ay Nöroloji 
» 3 ay Romatoloji
» 3 ay Kardiyoloji
» Ek olarak Acil Servis rotasyonu uygulanmaktadır. 

Klinik içi rotasyonlar 

» Nörolojik rehabilitasyon
» Ortopedik rehabilitasyon
» Pediatrik rehabilitasyon
» Kardiyopulmoner rehabilitasyon
» Geriatrik rehabilitasyon
» Romatolojik rehabilitasyon
» Nörofizyoloji (Nöromuskuler tıp)
» Poliklinik

Mezuniyet sonrası eğitim sürecinde klinik dışı rotasyon yeterlilikleri ilgili anabilim dallarından, klinik içi rotasyon yeterlilikleri ise sorumlu öğretim üyesi ya da üyelerinden alınmaktadır. Tüm araştırma görevlileri mezuniyet sonrası eğitimi süresince gerek yer aldıkları rotasyon programı içinde gerek se anabilim dalınca ortak düzenlenen ders, seminer, vaka tartışması ve literatür tartışması gibi eğitim amaçlı akademik faaliyetlere aktif olarak katılmakla yükümlüdür. Ek olarak yataklı ünitelerde, polikliniklerde ve ayaktan tedavi ünitelerinde hasta başı eğitimine katılmaktadırlar.

Uzman Olma Yıllarına Göre

Anabilim Dalı bünyesinde şu merkezler aktivitelerini sürdürmektedir

» Ankara Hastanesi, FTR A.B.D. Bşk, poliklinikler ve ayaktan tedavi ünitesi
» Ayaş Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi
» Ankara Hastanesi Ümitköy Polikliniği ve ayaktan tedavi ünitesi
» Adana Uygulama ve Araştırma Merkezi FTR Kliniği
» Alanya Uygulama ve Araştırma Merkezi FTR Kliniği
» Konya Uygulama ve Araştırma Merkezi FTR Kliniği
» İzmir Uygulama ve Araştırma Merkezi FTR Kliniği
»İstanbul Uygulama ve Araştırma Merkezi FTR Kliniği

Ek olarak Başkent Üniversitesine bağlı olarak çalışmakta olan hastaneler ve uygulama ve araştırma merkezlerinde, başta yoğun bakım, yanık ve transplantasyon üniteleri, ortopedi, nöroloji, nöroşirüji, pediatri ve kalp damar cerrahisi klinikleri olmak üzere tüm kliniklerde fizik tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri Anabilim Dalımıza bağlı çalışmakta olan ünitelerce sağlanmaktadır. 

Yaygın ve yoğun hizmet ağına ek olarak anabilim dalı çalışanları yoğun bir bilimsel aktivite içinde çok sayıda ulusal ve uluslararası toplantıya aktif olarak katılmakta ve tıbbi literatüre katkı sağlayan yayınlar üretmektedir. 

Periyodik dergilerde yayınlanan makalelere ek olarak 2003 yılında Akman MN ve Karataş M editörlüğünde ’Temel ve Uygulanan Kinezyoloji’ isimli bir kitap yayınlanmıştır.