Farmakoloji, Yunanca "Pharmacos" (ilaç) ve "logos" (bilim) sözcüklerinden türetilmiştir. "İlaç Bilimi" anlamını taşır. Dünya Sağlık Örgütü, ilacı "fizyolojik sistemleri veya patolojik durumları, alan kişinin yararına değiştirmek veya incelemek amacıyla kullanılabilen madde" olarak tanımlar. Farmakoloji yeni ilaçların keşfi, klinik öncesi ve klinik denemelerle kullanıma uygun hale getirilmesi, kullanım sürecinde izlenmesi, yeni geliştirilen ve/veya kullanılmakta olan ilaçların etkilerinin, istenmeyen yan tesirlerinin ve toksik etkilerinin mekanizmalarının aydınlatılması, özellikle ilaçları metabolize eden enzimler bakımından ırksal ve bireysel farklılıkların belirlenmesi, farmakogenetik, farmakogenomik ve farmakoepidemiyolojik değerlendirmelerin gerçekleştirilmesi, ilaç-ilaç ve ilaç-besin etkileşimlerinin belirlenmesi, akılcı ilaç kullanımı ilkelerinin uygulanması, aynı etkin maddeyi taşıyan ilaçların biyoeşdeğer olup olmadıklarının araştırılması gibi konular ile ilgilenir. İlaçların biyolojik sistemlerle etkileşmesini inceler, "İlaç vücuda ne yapar, vücut ilaca ne yapar" sorularının yanıtını arar. Böylece, farmakoekonomik ilkeleri ve akılcıl ilaç kullanımı yaklaşımını da gözeterek hastalıkların tanısı, tedavisi ve önlenmesi için gereken en uygun ilacı saptar.

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı, 1999'da Dahili Tıp Bilimleri Bölümü bünyesinde kurulmuştur. Yüksek Öğretim Kurulu tarafından 2009 yılında yapılan düzenlemeyle anabilim dalının adı Tıbbi Farmakoloji olarak değiştirilmiştir.

Mezuniyet Öncesi Eğitim Sorumlusu

Prof. Dr. Tolga Reşat AYDOS

Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı, Tıp Fakültesi Dönem II, III ve IV öğrencilerine yönelik kuramsal Temel Farmakoloji derslerini vermektedir. Yine, 2004-2020 yılları arasında Dönem IV öğrencilerine yönelik olarak İç Hastalıkları Stajı kapsamında yürütülen uygulamalı Klinik Farmakoloji ve Akılcı İlaç Kullanımı stajı, 2020 yılından bu yana Dönem V Akılcı İlaç ve Tıbbi Laboratuvar Klinik Uygulama Kurulu kapsamında Klinik Farmakoloji Uygulama Dersleri olarak devam etmektedir. Bu stajın değerlendirme sınavı ilk yıldan beri model hastaların kullanıldığı OSCE yöntemi ile gerçekleştirilmektedir. Dönem VI öğrencilerine yönelik 1 ay süreli seçimlik Farmakoloji stajı olanağı vardır. Ayrıca Diş Hekimliği Fakültesi Dönem I, III, IV ve V, Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü II. ve III. sınıflarındaki öğrencilere ve Fen-Edebiyat Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü III. ve IV. sınıfındaki öğrencilere Farmakoloji dersleri Anabilim Dalımız Öğretim Üyeleri tarafından verilmektedir.

Mezuniyet Sonrası Eğitim Sorumlusu

Prof. Dr. Tolga Reşat AYDOS

Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı'nda mezuniyet sonrası eğitim kapsamında, Tıpta Uzmanlık Eğitimi programına ek olarak, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü'ne bağlı olarak, 2007 yılından bu yana Yüksek Lisans ve Doktora Programları da yürütülmektedir.  Her üç program da Türk Farmakoloji Derneği (TFD) tarafından Haziran 2004 tarihinde yayımlanan "Mezuniyet Sonrası Farmakoloji Eğitiminde Çekirdek Eğitim Programı"na uygun olarak yürütülmektedir. Buna göre, Yüksek Lisans eğitimi programının ilk yılı temel kuramsal Farmakoloji derslerini ve Farmakoloji alanında sıklıkla kullanılan temel deneysel düzeneklerin ve yöntemlerin öğretilmesine yönelik uygulamalı Farmakoloji derslerini kapsamaktadır, eğitimin son yılında ise tez çalışmaları gerçekleştirilmektedir. Doktora programında ise ilk iki yıl ileri kuramsal Farmakoloji derslerini ve Farmakoloji alanında sıklıkla kullanılan ileri deneysel düzeneklerin ve yöntemlerin öğretilmesine yönelik uygulamalı Farmakoloji derslerini kapsamaktadır, Bu dönemin ardından Yeterlilik Sınavı yapılmakta, son iki yılda ise ağırlıklı olarak tez çalışmaları gerçekleştirilmektedir.

Ayrıntılı Yüksek Lisans programına buradan erişebilirsiniz.

Ayrıntılı Doktora programına buradan erişebilirsiniz.

Anabilim Dalımızda Tıpta Uzmanlık Eğitimi verilmeye Aralık 2004 tarihinde başlanmıştır. Anabilim dalımızda uygulanan mezuniyet sonrası uzmanlık eğitimi de TFD tarafından önerilen "Mezuniyet Sonrası Farmakoloji Eğitiminde Çekirdek Eğitim Programı"na uygun olarak yürütülmektedir. Buna göre, uzmanlık eğitimi programının ilk iki yılı kuramsal Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji derslerini ve Farmakoloji alanında sıklıkla kullanılan deneysel ve klinik yöntemlerin öğretilmesine yönelik uygulamalı Farmakoloji derslerini kapsamaktadır. Bu dönemin ardından Yeterlilik Sınavı yapılmakta, son iki yılda ise ağırlıklı olarak tez çalışmaları ve uzmanlık öğrencilerinin rotasyon programı gerçekleştirilmektedir.

Ayrıca Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı, kurulduğu tarihten 2011 yılına kadar Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı Araştırma Görevlilerine rotasyonları süresince, yapılandırılmış bir programla teorik ve uygulamalı Farmakoloji eğitimi vermiştir.
 

Anabilim dalımızda Tıpta Uzmanlık Eğitimi halen devam etmekte olan öğrencilerimiz:

Dr. Ariyan Teimouri (Başlama: 13.12.2021)

Dr. Halit Güner Orhan (Başlama: 03.01.2022)

Dr. Elif Demirtaş (Yatay geçiş ile başlama: 25.04.2022)

Dr. Nargiz Zaynalova (Başlama: 29.06.2022)

Anabilim dalımızda Doktora Eğitimi halen devam etmekte olan öğrencilerimiz:

Dr. Karl Michael LUX (Başlama: 2017,  Yeterlilik sınavı: 2020)

Dr. Öğr. Gör. Seda KİBAROĞLU (Başlama: 2016, Yeterlilik sınavı: 2020)

Doktora Eğitimini Anabilim Dalımızda Tamamlayanlar

Mezuniyet Yıllarına Göre

1. Dr. Oğuzhan Ekin EFE                                      2020
2. Uzm. Ecz Gökçe ÇALIŞKAN                             2023

Anabilim dalımız bilimsel etkinlikleri kapsamında 2003 yılından bu yana, düzenli olarak haftalık Makale Saati ve Seminer sunumları  yürütülmektedir.

Uzman Olma Yıllarına Göre

Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı'nın öncelikli çalışma-araştırma alanları şunlardır: Kardiyovasküler sistem farmakolojisi (iskemi/reperfüzyon hasarı, histamin, serotonin, nitrik oksit, anjiotensin II, endotelin 1, kalsiyum homeostazı, vs), sempatoadrenerjik sistemin moleküler regülasyonu (yaşlılık, stres, egzersiz, vs), stres farmakolojisi, serbest radikal farmakolojisi, santral sinir sistemi farmakolojisi (öğrenme-bellek, ağrı, epileptogenez, kafa travması, nörodejeneratif hastalık modelleri vs), immünosüpresanların farmakolojisi, anjiogenez, genitoüriner sistem farmakolojisi (erektil disfonksiyon, varikosel, priapizm, vs), gastrointestinal sistem farmakolojisi (özefagus, mide, ileum, peptik ülser) ve farmakoloji alanında biyoinformatik araştırmalar. Anabilim dalımız laboratuvarlarında, in vitro, ex vivo ve in vivo  deneyler yapılmaktadır. In vitro ve ex vivo deneysel düzeneklerde izole organ banyosu sisteminde çeşitli düz ve çizgili kas dokularında ilaçlara ve elektriksel alan uyarısına yanıt olarak gelişen izometrik gerim değişiklikleri, immunoblotlama ile yarı-nicel protein düzeyi tayini; in vivo deneysel düzeneklerde kan basıncı, kalp hızı, solunum hızı, vücut sıcaklığı, EKG, EEG, EMG kayıtları ve LDF ile lokal kan akımı ölçümleri yapılabilmektedir. Davranış laboratuvarında nöropsikofarmakolojik davranış düzenekleri ile de çeşitli deneysel santral sinir sistemi hastalığı modelleri oluşturulmakta ve ilaçlara yanıt araştırılmaktadır.